راهنمای سفر به ترکیه

راهنمای سفر تجاری و تفریحی به ترکیه

با بخش سفر و گردشگری مجله اینترنتی بیست ستون همراه باشید 

آشنایی با زبان، فرهنگ و آداب‌ و رسوم کشور ترکیه

یکی از بهترین اقدامات قبل مسافرت خارجی، آشنایی با زبان، فرهنگ و آداب‌ورسوم کشور میزبان است. مهم نیست که هدف از سفر، گشت‌وگذار باشد یا تجارت، در هر حالتی شناخت بهتر از خلق‌وخو و سنت‌های مردم آن کشور بسیار مفید و کاربردی است. در این مقاله نگاهی کلی به زبان، فرهنگ و آداب‌ورسوم کشور ترکیه خواهیم داشت. موارد ذکرشده صرفاً یک سری قاعده‌ی کلی هستند و به‌عنوان الگویی قطعی برای شناخت تک‌تک شهروندان ترکیه محسوب نمی‌شوند.

آمار و موقعیت جغرافیایی
کشور ترکیه در منطقه‌ی جنوب شرقی اروپا و جنوب غربی آسیا واقع‌شده (کشور ترکیه در غرب تنگه‌ی بسفر از نظر جغرافیایی، اروپایی محسوب می‌شود) و پایتخت آن شهر زیبای آنکارا است. مرزهای ترکیه در فاصله‌ی بین کشورهای بلغارستان و گرجستان به دریای سیاه و در حدفاصل کشورهای یونان و سوریه به دریاهای مدیترانه و اژه محدود می‌شوند. آب‌وهوای ترکیه در تابستان گرم و خشک و در زمستان سرد و مرطوب است. در سال 2004 جمعیت این کشور 68893918 نفر تخمین زده‌شده که 80 درصد آن را ترک‌ها و 20 درصد را نیز کردها تشکیل می‌دهند. 99.8 درصد جمعیت این کشور مسلمان (اکثراً اهل تسنن) و 0.2 درصد مسیحی و یهودی هستند. نوع حکومت کشور ترکیه جمهوری دموکراتیک پارلمانی است.

زبان‌های رایج

زبان رسمی کشور ترکیه، ترکی است و حدود 90 درصد از جمعیت این کشور به این زبان صحبت می‌کنند. زبان‌های رایج دیگر عبارت‌اند از کردی که توسط 6 درصد و عربی که توسط 1.2 درصد از شهروندان مورداستفاده قرار می‌گیرند. البته این اقلیت‌ها اکثراً به زبان ترکی نیز کاملاً مسلط هستند. حدود 0.09 درصد از جمعیت ترکیه به زبان‌های دیگری نیز صحبت می‌کنند که عبارت‌اند از: یونانی، ارمنی، لادینو (یهودی اسپانیایی) و لاتین.

 فرهنگ و آداب‌ و رسوم اجتماعی

راهنمای سفر به ترکیه

دین

علیرغم اینکه دولت ترکیه خط‌مشی افراطی سکولار دارد. اکثریت مردم ترکیه مسلمان هستند و به همین دلیل بیشتر آداب‌ورسوم اجتماعی ترکیه ریشه در تعالیم دینی و قوانین شرعی اسلام دارد. جلوه‌های زندگی اجتماعی مسلمانان ازجمله خواندن نماز جماعت در پنج نوبت به‌صورت روزانه در تمام شهرهای ترکیه به ‌چشم می‌خورد و اوقات شرعی در تمام روزنامه‌ها منتشر می‌شوند. البته برخلاف قانون اسلام تعطیلات رسمی آخر هفته، روزهای شنبه و یکشنبه هستند ولی بااین‌وجود بیشتر مردان کشور ترکیه بعدازظهر جمعه کار خود را تعطیل کرده و به عبادت می‌پردازند. 
در ‌ماه رمضان نیز همه‌ی مسلمانان ترکیه روزه می‌گیرند.

آداب‌ و رسوم اجتماعی

راهنمای سفر به ترکیه

 آداب برخورد حضوری و احوال‌پرسی

 برخورد حضوری با فشردن دست آغاز می‌شود ولی در هنگام وداع ‌دست دادن الزامی نیست هرچند انجام دادن آن نیز مشکلی ندارد و توهین‌آمیز نیست. دوستان و خویشاوندان در هنگام ملاقات گونه‌های یکدیگر را یک یا دو بار می‌بوسند. جوان‌ترها در هنگام برخورد با افراد سالخورده با بوسیدن دست راست آن‌ها و گذاشتن پیشانی بر روی آن، ادای احترام می‌کنند.

در هنگام ورود به یک اتاق اگر کسی متوجه شما نشد، بهتر است با سلام کردن و احوال‌پرسی با مسن‌ترین فرد حاضر ورود خود را اعلام کنید. در مناسبت‌های رسمی احوال‌پرسی را با نزدیک‌ترین شخص شروع کرده و بعد برخلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت به سلام کردن و احوال‌پرسی با تک‌تک افراد حاضر در اتاق یا دور میز بپردازید.

 در برخورد با افراد از کلمات عربی السلام علیکم که در بین مسلمانان رایج است و یا عبارت نا سول سو نوز (حال شما چطور است؟) استفاده کنید. عبارات دیگری ازجمله گون آی دون (صبح‌به‌خیر)، ای یی گون لر (روز شما به خیر) و یا مِمنون اولدوم (از دیدار شما خوشحال شدم) نیز گزینه‌های مناسبی برای شروع گفتگو هستند.

آداب هدیه دادن 
در روابط کاری و شخصی با مردم ترکیه هدیه دادن مرسوم نیست و آن‌ها در مراحل اولیه‌ی آشنایی با اقداماتی مثل دعوت به صرف شام و یا بازدید از مناطق دیدنی، احترام و توجه خود را نشان می‌دهند. البته اگر به آن‌ها هدیه‌ای بدهید آن را با روی خوش قبول می‌کنند و به همین دلیل همراه بردن سوغاتی‌های مرسوم در کشور خودتان به ترکیه چندان فکر بدی نیست. در انتخاب هدیه، مسلمان بودن مردم ترکیه را فراموش نکنید.

تنها مناسبتی که در آن هدیه دادن ضروری و الزامی است، دعوت شدن به صرف شام در خانه‌ی یک شهروند ترکیه است. معمول‌ترین هدیه‌ها در این زمان، ‌شیرینی (به‌خصوص باقلوا) و وسایل تزیینی کوچک منزل هستند. بردن گل زیاد مرسوم نیست مگر در موقعیت‌های خاص. اگر میزبان کودکان خردسال دارد، بردن شکلات‌های گران‌قیمت مشهور خالی از لطف نیست.

آداب صرف شام
 در ترکیه بیشتر مناسبت‌های تجاری در رستوران برگزار می‌شوند. مردم ترکیه از غذای خوب لذت می‌برند و غذا خوردن می‌تواند زمینه‌ساز محیطی دوستانه برای گفتگوهای کاری باشد.

سنت‌های مهمان‌نوازی ترکیه همیشه میزبان را مکلف به پرداخت صورتحساب می‌کند و پیشنهاد تقسیم هزینه‌ی غذا کاری عجیب و توهین‌آمیز محسوب می‌شود. البته پیشنهاد پرداخت کامل صورتحساب از جانب شما به‌عنوان مهمان مؤدبانه است ولی مطمئناً هیچ‌گاه عملی نخواهد شد. بهترین واکنش، قدردانی صمیمانه و دعوت متقابل میزبان به صرف شام برای روزهای آینده است. اگر تصمیم به این کار گرفتید حتماً پیش از آن با مدیر رستوران هماهنگ کنید که به‌هیچ‌عنوان مبلغ صورتحساب دفعه‌ی بعد را از مهمان شما قبول نکند.

در وعده‌های عصرانه ممکن است کمی نوشیدنی الکلی نیز صرف شود که معمولاً نوشابه‌ی محلی ترکیه به نام raký (راکی) است. در این وعده‌ها غذای اصلی ماهی یا گوشت قرمز است که به همراه ‌سالاد و نان سرو می‌شود.

مردم ترکیه معمولاً در حین غذا خوردن و در فاصله‌ی بین مرحله‌های مختلف غذا، سیگار می‌کشند و با صرف مقداری نوشیدنی خود را برای مرحله بعد آماده می‌کنند. در پایان شام معمولاً چای یا قهوه‌ی ترک سرو می‌شود. قهوه ترک طعم خاصی دارد و یک‌بار امتحان آن خالی از لطف نیست و البته آداب خاصی دارد. قهوه‌ی ترک را باید ابتدا را مزه کرد و بعد با جرعه‌های کوچک نوشید. در ضمن فنجان قهوه نباید کاملاً خالی شود چراکه ته آن پر از پودر قهوه است و طعم زننده‌ای دارد.

آداب‌ و رسوم تجارت

راهنمای سفر به ترکیه

 آداب روابط دوستانه و ملاقات حضوری 
 تجار ترکیه ترجیح می‌دهند که با افراد شناخته‌شده و مورداحترام معامله کنند؛ بنابراین قبل از شروع کسب‌وکار، بهتر است زمان کافی برای آشنایی بیشتر و برقراری رابطه‌ی دوستانه با آن‌ها صرف کنید. رابطه‌ی دوستانه می‌تواند در دفتر کار، در حین صرف غذا و یا در یک تفریح گروهی شکل بگیرد. رعایت ادب و نزاکت در تمام مراحل تجارت الزامی است.

برخلاف بیشتر ملیت‌ها، تجار ترکیه زیاد به رعایت حربم خصوصی احتیاج ندارند و در حین ملاقات با آن‌ها می‌توانید دوستانه و راحت رفتار کنید. پشیمان شدن از معامله و عوض کردن مداوم شرایط می‌تواند رابطه‌ی دوستی شما را با تجار ترکیه خدشه‌دار کند.

تجار ترکیه معمولاً گفتگوهای کاری را با احتیاط و بدون شتاب و همین‌طور به همراه انبوهی از سؤال‌هایی که بعضاً بی‌ربط به نظر می‌رسند، آغاز می‌کنند. بی‌توجهی به این مقدمات و اصرار برای پرداختن به موضوع اصلی بی‌ادبانه و توهین‌آمیز تلقی می‌شود. در جریان این گفتگوها جویا شدن احوال خانواده و کودکان طرف معامله، تأثیر خوبی بر او دارد.

مردم ترکیه به کشورشان افتخار می‌کنند و هرگونه سؤالی در مورد فرهنگ و تاریخ ترکیه باعث خوشحالی آن‌ها می‌شود. البته مسائل سیاسی خط قرمز این گفتگوها محسوب می‌شوند. بیشتر مردان ترکیه علاقه زیادی به فوتبال دارند. تیم‌های گالاتاسرای، بشیک تاش و فنرباغچه محبوب‌ترین تیم‌های فوتبال ترکیه هستند و صحبت کردن در مورد آن‌ها یکی از بهترین راه‌های آغاز رابطه‌ی دوستی با اهالی کشور ترکیه است.

بعد از محکم شدن رابطه دوستی، برقراری ارتباط کاری مستقیم بسیار آسان می‌شود. در زمان گفتگو در مورد کسب‌وکار، تمام مدت مستقیماً به‌چشم‌های مخاطب نگاه کنید چراکه اهالی ترکیه این کار نشانه‌ای از صداقت و خلوص نیت می‌دانند.

آداب جلسات کاری
برای برگزاری جلسات کاری با تجار ترکیه، بهتر است یک یا دو هفته زودتر از آن‌ها وقت ملاقات بگیرید. این کار ترجیحاً با تماس تلفنی انجام می‌شود. تعطیلات و مسافرت‌های تفریحی مردم ترکیه معمولاً در ماه‌های تیر و مرداد انجام می‌شود به همین دلیل این بازه زمانی وقت مناسبی برای برگزاری جلسات کاری نیست. علاوه بر این ‌ماه رمضان نیز زمان مناسبی را یک جلسه‌ی کاری محسوب نمی‌شود.

تجار ترکیه از طرف قرارداد خود انتظار وقت‌شناسی دارند ولی بااین‌وجود خودشان ممکن است کمی دیر در قرارهای کاری حاضر شوند. به دلایلی که در قسمت قبل گفته شد اولین جلسه کاری معمولاً رسمی نیست و در آن به مسائل حاشیه‌ای پرداخته می‌شود. در تمام جلسات، نسخه ترجمه‌شده‌ی مدارک کتبی موردنیاز را به زبان‌های ترکی و انگلیسی به همراه داشته باشید. استفاده از امکانات صوتی و تصویری برای ارائه‌ی پیشنهاد کاری، شانس عقد قرارداد را افزایش می‌دهد.

آداب مذاکرات کاری
برای عقد یک قرارداد تجاری با تجار ترکیه دو شرط الزامی وجود دارد، توانایی برقراری ارتباط دوستانه و قابلیت ارائه‌ی روان و قابل‌درک پیشنهاد کاری. در ترکیه، تجارت یک مسئله‌ی شخصی است. البته تأسیس شرکت‌های عظیم چندملیتی و افزایش روابط بین‌المللی تجار، کمی این وضعیت را تغییر داده است ولی هنوز بسیاری از کسب‌وکارها به‌صورت خانوادگی اداره می‌شود و رویه‌ی اصلی آن‌ها برای عقد قراردادهای تجاری، شناخت و ‌اعتماد کامل و همین‌طور صمیمت و راحت بودن با طرف قرارداد است. اگر به هر دلیلی یک تاجر ترک به صداقت شما شک کند دیگر قراردادی در کار نخواهد بود.

به دلایل ذکرشده، برقراری رابطه‌ی دوستانه با تجار ترکیه، اهمیت حیاتی برای کسب‌وکار با آن‌ها دارد و به همین دلیل در اولین جلسه‌ی کاری به هر قیمتی باید تأثیر روانی خوبی بر طرف مقابل بگذارید. تنها در این صورت می‌توانید به برقراری یک رابطه تجاری مفید، امیدوار باشید. تجار ترکیه بسیار ریزبین و هوشمند هستند به همین دلیل برای برقراری یک رابطه‌ی کاری موفق، علاوه بر داشتن رفتار دوستانه، قرارداد پیشنهادی به آن‌ها نیز باید متضمن سود طرفین باشد.

روند تصمیم‌گیری تجار ترکیه معمولاً زمان زیادی می‌برد. به‌طورمعمول جلسات کاری اولیه با حضور مدیران سطح پایین شرکت‌ها و یا اعضای جوان‌تر خانواده انجام می‌شود و زمانی که صداقت و حسن نیت شما به اثبات رسید، تصمیم‌گیرنده‌های اصلی با شما ملاقات می‌کنند و درنهایت، عقد قرارداد نهایی با حضور مهم‌ترین فرد در شرکت یا خانواده انجام خواهد شد.

در جریان مذاکرات کاری معمولاً تجار ترکیه برای ارزیابی واکنش شما شرایط غیرمنصفانه‌ای مطرح می‌کنند و عکس‌العمل شما می‌تواند در شرایط نهایی قرارداد تأثیر منفی و یا مثبت داشته باشد. اگر با این شرایط با ملایمت برخورد کنید نشان از ضعیف بودن موضع شما دارد و اگر صریحاً مخالفت کنید درنهایت با تأخیر بسیار و با قبول کردن شرایط اولیه، این‌طور وانمود می‌کنند که آن‌ها به شما امتیاز داده‌اند. ‌موفقیت در این مرحله فقط به مهارت شما در تجارت بستگی دارد.

هیچ‌گاه برای تجار ترکیه محدودیت زمانی تعیین نکنید. چنین اقداماتی می‌تواند به شکست مذاکرات منجر شود. برای دادوستد با مردم ترکیه باید صبور باشید. در معامله با تجار ترکیه فقط به دنبال سود مادی نباشید. داشتن رابطه کاری با آن‌ها می‌تواند پیامدهای خوبی مثل استفاده از نفوذ محلی آن‌ها، کسب اعتبار و نام نیک در بین سایر تجار و مزایایی از این قبیل داشته باشد

آداب لباس پوشیدن در مناسبت‌های کاری
محیط تجاری ترکیه بسیار رسمی است و در مناسبت‌های کاری حتماً باید از کت‌وشلوار و کراوات استفاده شود. خانم‌ها نیز به همین ترتیب باید در انتخاب لباس برای جلسات کاری دقت و سلیقه‌ی حرفه‌ای نشان دهند.

تابستان ترکیه به‌خصوص در شهرهای استانبول، ازمیر و آنکارا بسیار گرم و مرطوب است. به همین دلیل در این فصل پوشیدن یک پیراهن و شلوار پارچه‌ای به همراه کراوات می‌تواند به‌عنوان لباس رسمی محسوب شود.

 در شهرهای شرق ترکیه مردان و زنان باید در انتخاب لباس دقت بیشتری به خرج دهند. معمولاً در این نواحی به زنان توصیه می‌شود که از پوشیدن لباس‌های تنگ، کوتاه و یا بدون آستین خودداری کنند و مردها نیز نباید از شلوارک استفاده کنند.

آداب استفاده از نام اشخاص 
 در ترکیه برای مخاطب قرار دادن مردان از نام کوچک به همراه کلمه‌ی بیگ و برای زنان نام کوچک به همراه کلمه‌ی حانوم استفاده می‌شود.

القاب رسمی و حرفه‌ای همیشه همراه با نام کوچک استفاده می‌شوند مانند دکتر، پروفسور، آووکات (وکیل)، موهندیس (مهندس). در ادارات و شرکت‌های تجاری، کارکنان ارشد و مدیران با عنوان شغلی خطاب می‌شوند مثلاً مودور بیگ (آقای مدیر).

یکی از رایج‌ترین اصلاحات در محاوره‌ی روزمره‌ی اهالی ترکیه، کلمه افندیم (آقا) است. این کلمه همه‌جا شنیده می‌شود و یک اصطلاح مؤدبانه برای مخاطب قرار دادن غریبه‌ها محسوب می‌شود.

آداب ردوبدل کردن کارت ویزیت
در ترکیه دادن کارت ویزیت به دیگران تشریفات خاصی ندارد ولی برای دادن آن حتماً باید از دودست استفاده کرد. در جلسات کاری به‌محض ورود می‌توانید کارت ویزیت خود را به حاضران بدهید. حتماً مشخصات خود را به زبان ترکی بر پشت کارت درج کنید. این کار الزامی نیست ولی تأثیر خوبی بر طرف مقابل دارد. تجار ترک فقط در صورتی کارت ویزیتشان را به شما می‌دهند که واقعاً به برقراری ارتباط کاری تمایل داشته باشند.

منبع: www.bistsotoon.com